Big Sale
1. Hormone thực vật và chất điều hòa sinh trưởng là gì?
Trong cơ thể cây trồng luôn tồn tại các hormone nội sinh do chính cây tự tổng hợp với hàm lượng rất nhỏ nhưng ảnh hưởng mạnh đến sinh trưởng, ra rễ, ra hoa, đậu quả, rụng lá, già hóa.
Từ nền tảng hormone nội sinh, các nhà khoa học đã tổng hợp ra chất điều hòa sinh trưởng ngoại sinh để phun hoặc tưới bổ sung cho cây khi cần thiết. Nếu dùng đúng, cây phản ứng rất tốt. Nếu dùng sai liều, sai thời điểm, cây dễ suy kiệt và mất cân bằng sinh lý.
Trong thực tế sản xuất, GA₃ và auxin là 2 nhóm được sử dụng phổ biến nhất.
2. GA₃ - kéo dài tế bào, giảm rụng trái, tăng mẫu mã
GA₃ là dạng gibberellin được sử dụng rộng rãi nhất trên thị trường. Thuốc thường có nhóm độc thấp, liều dùng chỉ tính bằng ppm nhưng tác động rất mạnh.
Tác dụng chính của GA₃:
- Kéo dài tế bào, làm thân cao nhanh, lóng dài, lá to và mịn hơn
- Giảm rụng trái sinh lý giai đoạn đầu, tăng sức bám cuống trái
- Tăng kích thước, mẫu mã trái
- Hỗ trợ neo trái, kéo dài thời gian thu hoạch trong giới hạn cho phép
- Kích thích nảy mầm, phá ngủ nghỉ của hạt và củ
Nguy cơ khi lạm dụng GA₃:
- Cành “vống cao”, lóng dài, mềm yếu, dễ đổ ngã
- Dùng sai giai đoạn có thể làm rụng trái mạnh hơn
- Trái dễ nứt, chảy nước khi giãn nở quá nhanh
- Trên rau ăn lá có thể gây biến dạng, sần sùi, giảm giá trị thương phẩm
- Nguy cơ tồn dư nếu không tuân thủ thời gian cách ly
Nguyên tắc dùng GA₃ an toàn:
- Tuyệt đối không tăng liều so với nhãn
- Không lạm dụng số lần phun
- Chỉ dùng đúng giai đoạn sinh lý cho phép
- Tuân thủ thời gian cách ly trước thu hoạch
- Không dùng để gian lận trọng lượng nông sản
3. Auxin - điều chỉnh hướng sinh trưởng, kích rễ, giảm rụng trái
Auxin là hormone nội sinh được tạo ra nhiều ở đọt non, lá non và di chuyển từ trên xuống dưới. Auxin quyết định rất mạnh đến ưu thế ngọn, hình thành rễ và rụng trái.
Vai trò sinh lý của auxin:
- Kích thích giãn tế bào theo chiều ngang
- Tạo ưu thế ngọn, ức chế chồi bên
- Điều chỉnh các hướng sinh trưởng: hướng sáng, hướng đất, hướng nước, hướng dinh dưỡng
- Kích thích hình thành rễ mới
- Tham gia điều tiết rụng hoa, rụng quả
Ứng dụng auxin (NAA) trong thực tế:
- Tăng tỷ lệ đậu quả, giảm rụng trái non
- Hạn chế rụng trái trước thu hoạch
- Kích thích ra rễ khi giâm, chiết cành
- Xử lý bầu cây giống giúp tăng tỷ lệ sống sau trồng
- Hỗ trợ kỹ thuật cắt ngọn để bung chồi bên
Lưu ý khi dùng auxin:
- Auxin quá liều sẽ gây ức chế ngược, cây không ra rễ, không bung chồi
- Không tự ý phối trộn nhiều chất điều hòa sinh trưởng với nhau
- Tuân thủ thời gian cách ly, đặc biệt trên cây ăn trái, rau ăn tươi
- Không lạm dụng auxin để “níu trái” sát ngày thu hoạch
4. Kết luận
GA₃ và auxin là hai nhóm chất điều hòa sinh trưởng có tác động rất mạnh đến sinh lý cây. Dùng đúng giúp cây sinh trưởng khỏe, đậu trái tốt, hạn chế rụng và tăng giá trị nông sản. Nhưng nếu lạm dụng, cây dễ mất cân bằng hormone, suy yếu và giảm năng suất về lâu dài.
